‘Waterstof is niet een duizenddingendoekje, maar we moeten ermee aan de slag’

Waterstof is schoon, je kunt het gebruiken in de industrie, auto’s rijden erop en je kunt er huizen mee warm stoken. Noord-Nederland zet er vol op in, maar is dat eigenlijk wel zo slim? En wat heeft de burger in Loppersum eraan?  

Waterstof de heilige graal voor de energievoorziening en voor de noordelijke economie? Die vraag ligt op tafel in de vijfde - en laatste - aflevering van Stand van Noord-Nederland, een serie programma’s over de regionale economie, gemaakt door RTV Noord, RTV Drenthe en Omrop Fryslân.Schoon? Jazeker, stelt Machiel Mulder, hoogleraar energie-economie aan de RUG. Maar dat geldt sowieso alleen voor groene waterstof, die wordt gemaakt met stroom van zon en wind.

Veel zon en wind nodig

Maar ook ‘groen’ heeft nadelen, want waterstof maken kost enorm veel energie en er zullen grote aantallen zonnepanelen en windturbines nodig zijn voor waterstof-productie van enige omvang.‘De vraag is dan al snel, waar zet je ze neer?', aldus Mulder. Een kwestie die ook geldt voor de grootschalige electrolysers waarmee de waterstof wordt geproduceerd. Onder meer de Eemshaven is ervoor in beeld, maar er zal een reeks locaties voor gezocht moeten worden, benadrukt Mulder.

Grijze waterstof, veelvuldig als grondstof gebruikt in de industrie, is sowieso geen optie, stelt de hoogleraar. Dit wordt namelijk gemaakt uit gas en is dus eigenlijk gewoon een fossiel product. Het maken ervan gaat gepaard met een hoge CO2-uitstoot.  

We hebben geen optie. We moeten dit ontwikkelen. Want we hebben die energie nodig

Helmie Botter - Gasunie

Waterstof is onontkoombaar

Voor de vergroening van de economie is waterstof zeker niet de enige oplossing, reageert Helmie Botter, bij Gasunie verantwoordelijk voor alle waterstofactiviteiten. Inzet op alle andere alternatieve vormen van energie blijft ook nodig, zegt Botter.

Wat haar betreft is ontwikkelen van grootschalige waterstofproductie echter onontkoombaar: ’We hebben geen optie. We moeten dit ontwikkelen. Want we hebben die energie nodig.

’Gasunie heeft voor honderden miljoenen aan investeringsplannen gereed liggen, maar hoe kansrijk waterstof uiteindelijk zal zijn in vervoer, industrie of in woonwijken, daarover zegt Botter: ‘Niemand die het weet. Er zijn heel veel obstakels, maar er zijn ook heel veel kansen, in het bijzonder in Noord-Nederland dat een hele goede uitgangspositie heeft.

’Hier is ruimte is en er komt veel groene stroom aan land. ’Noord-Nederland is niet voor niks de eerste hydrogen valley van de wereld’, benadrukt Botter in de uitzending.

Industrie en zwaar vervoer

‘Kies voor inzet van waterstof daar waar je het meest kunt besparen op CO2-uitstoot. Vooral in de industrie en in zwaar transport, zoals bussen en vrachtwagens is waterstof dan een haalbaar alternatief voor gebruik van stroom’, aldus Botter, die zelf in een waterstofauto naar de opnames van Stand van Noord-Nederland kwam.

‘Ik rij 550 kilometer op een volle tank met vijf kilo waterstof, je komt er dus best ver mee. Maar de toekomst moet uitwijzen of dit ook de toekomst is.’ Wat hier speelt is dat waterstof een inefficiënte energiebron is omdat het eerst met stroom moet worden gemaakt en vervolgens ook weer omgezet moet worden in stroom, wil je er wat aan hebben.

Het belang van olie en gas verandert. Wij zien kansen in de nieuwe techniek

Ale Procee - ondernemer

Voor ondernemer Ale Procee is het nut van waterstof allang geen vraag meer. Met Douna Machinery in Leeuwarden investeert hij volop in de productie van kleinere elektrolysers voor bijvoorbeeld mkb-bedrijven die waterstof als energieopslag willen gebruiken.

Douna Machinery is vier jaar geleden in waterstoftechniek gestapt. ‘We zien dat het belang van olie en gas verandert. Wij zien kansen in de nieuwe techniek.

’Het bedrijf van Procee is betrokken bij meerdere waterstofprojecten in Noord-Nederland, onder meer op Groningen Airport Eelde. Daar wordt gewerkt aan een elektrolyser die van zonnestroom waterstof maakt. Allereerst om het grondmateriaal erop te laten rijden. Daarna komt ook vliegen op waterstof in beeld, zegt Procee, die het project ziet als een stap naar een economie rond waterstof.  

Overgangsperiode

‘Wij willen hier met Hydrogen Valley een voorbeeld geven en de stap zetten naar een waterstofeconomie’, vertelt de Groninger provinciegedeputeerde Johan Hamster. ‘We zitten in een overgangsperiode van fossiel naar een toekomst die niemand precies kent. Maar er is een aantal toepassingen waar waterstof absoluut een kans heeft.

’Ontwikkeling van nieuwe energietechnieken is ook een stevige impuls voor nieuwe banen betoogt Hamster. Ook al gaat het niet alleen om banen in waterstofprojecten, nieuwe energie heeft volgens Gasunie al 850 arbeidsplaatsen opgeleverd in Noord-Nederland.

Stand van Noord-Nederland is een serie programma’s over de noordelijke economie, gemaakt door RTV Noord, RTV Drenthe en Omrop Fryslân in samenwerking met de SER Noord-Nederland.

Stand van Noord-Nederland wordt elke zondag vanaf 12.00 uur uitgezonden op TV Noord. Bekijk hier, aflevering 5 van Stand van Noord-Nederland online.