adviezen > noordelijke retailagenda

Advies: Noordelijke Retailagenda

In het advies De Noordelijke Retailagenda, dat de SER Noord-Nederland op 5 april 2016 heeft uitgebracht aan de noordelijke overheden, wordt ingegaan op de problematiek van de Retail in Noord-Nederland en de rol die de lokale en provinciale overheden daarbij kunnen spelen.

In heel Nederland ontstaat een nieuwe dynamiek in de retail, waarin online winkelen een steeds grotere plaats inneemt en fysieke winkels zich meer en meer op de beleving van de consument richten. Hoewel steeds meer retailers hun producten zowel offline als online aanbieden, spelen nog niet alle retailers in Noord-Nederland voldoende in op de nieuwe dynamiek in de retail. Hierdoor is hun onderneming niet toekomstbestendig. Daar komt bij dat retailers in Noord-Nederland te maken hebben met de specifiek regionale ontwikkelingen van krimp, vergrijzing en ontgroening. Met name in Noord-Friesland, Noordoost-Groningen en Oost-Drenthe is een bevolkingskrimp en trek naar de steden zichtbaar. In deze gebieden neemt het economisch draagvlak verder af. Dit heeft grote gevolgen voor het voorzieningenniveau in de dorpen. Naast het verdwijnen van voorzieningen in zorg en onderwijs, verdwijnt ook een deel van de retail.

Gezamenlijk leiden het veranderend consumentengedrag en demografische veranderingen in het Noorden tot een nieuwe dynamiek in de retail. Hierin is minder behoefte aan fysieke winkels, wat in veel steden en dorpen tot een toename van de leegstand heeft geleid.

Nu de economische crisis voorbij is, is bij zowel overheden als ondernemers momentum ontstaan om de retailsector te vernieuwen. De betrokken partijen zijn hier nu allen afzonderlijk mee bezig. De Noordelijke Retailagenda geeft de aanzet tot een meer gecoördineerde, gezamenlijke én kansenrijke aanpak in Noord-Nederland.

In de Noordelijke retailagenda worden vijf aanbevelingen gedaan om inhoud te geven aan de rol van de overheden.

I Doe een gezamenlijk toekomstgericht koopstroomonderzoek op Noord-Nederlands niveau

Een koopstroomonderzoek op Noord-Nederlands niveau biedt provincies en gemeenten een beter zicht op zowel gemeentelijke, regionale, provinciale en boven-provinciale koopstromen. De provincies spelen hierin een regisserende en faciliterende rol door financiële middelen, kennis en mankracht beschikbaar te stellen. Zij kunnen hierbij gebruik maken van de onderzoeken die al zijn gedaan.

II Stem het retailbeleid van verschillende gemeenten en provincies op elkaar af en kijk met een brede noordelijke blik naar de Noord-Nederlandse retail

Door het retailbeleid van gemeenten en provincies op elkaar af te stemmen kan de strijd tussen gemeenten worden ingeperkt en kunnen zowel koop- als funcentra strategisch worden ontwikkeld. Ook leidt het afstemmen van beleid tot een bredere blik op de Noord-Nederlandse retail. Commitment is hierbij het sleutelwoord. De regierol van de provincie kan alleen succesvol zijn als gemeenten zich hieraan committeren.

III Breng alle partijen in een retailgebied samen om gezamenlijk het centrum toekomstbestendig te maken en de leegstand aan te pakken

Om het overschot aan winkeloppervlakte op te lossen, de leegstand te verminderen en leefbaarheid te vergroten, moet in retailgebieden worden samengewerkt tussen overheid, ondernemers, vastgoedeigenaren en financiers.

IV Geef retailondernemers de ruimte een authentiek winkelconcept te ontwikkelen

Tussen droom en daad staan bestemmingsplannen in de weg en vergunningstrajecten: meer klassieke manieren van overheden om sturing te geven aan wat er in de binnenstad gebeurt. Wat betreft de SER Noord-Nederland is de rol van de overheid meer een faciliterende. De overheden kunnen mede mogelijk maken dat de ondernemers beleving kunnen bieden.

V Bekijk en benut de kansen die de veranderingen in het Noorden bieden

SER Noord-Nederland meent dat niet alleen retailondernemers zelf, maar ook de overheden in het Noorden moeten kijken hoe Noord-Nederland gebruik kan maken van de kansen die er liggen bij zowel online als fysieke retail. Wil Noord-Nederland een vooruitstrevende regio worden op retailgebied, moet vooruit worden gedacht in plaats van alleen te reageren op ontwikkelingen.

Bij alle aanbevelingen geldt dat samenwerking tussen de verschillende partijen van overheid en bedrijfsleven cruciaal is.